Yönlendirmeli Pazarlama Nedir?

Yönlendirmeli Pazarlama Nedir?

Yönlendirmeli pazarlama, bir ürün veya hizmetin satışını artırmak için diğer kişilere veya işletmelere yönlendirme yoluyla yapılan pazarlama taktiğidir. Bu yöntemde, bir işletme (genellikle bir çevrimiçi mağaza veya platform) ürünlerini tanıtmak için iş ortaklarına veya bağlı kuruluşlara başvurur. Bu iş ortakları, kendi web siteleri, blogları veya sosyal medya hesapları gibi çeşitli kanallar aracılığıyla ürünleri veya hizmetleri tanıtarak müşterileri işletmeye yönlendirirler.

Yönlendirmeli pazarlama genellikle bir komisyon tabanlı modelle işler. Yani, iş ortağı yalnızca kendi yönlendirdiği müşterilerden gelen satışlardan bir pay alır. Bu tür bir pazarlama, işletmeler için maliyet-etkin bir reklam ve satış stratejisi olabilir çünkü doğrudan satışlardan elde edilen gelir dışında bir maliyetleri yoktur ve iş ortaklarına yalnızca gerçekleşen satışlardan ödeme yapılır.

Yönlendirmeli pazarlama, çeşitli sektörlerde kullanılan etkili bir pazarlama stratejisidir ve hem büyük şirketler hem de küçük işletmeler tarafından benimsenmiştir.

Yönlendirmeli Pazarlamanın Tarihi

Yönlendirmeli pazarlamanın kökenleri oldukça eskilere dayanmaktadır, ancak modern anlamda gelişimi daha yakın tarihlerdedir. İşte yönlendirmeli pazarlamanın tarihine dair bazı önemli kilometre taşları:

1. 1916 - Avon'un Kuruluşu: Yönlendirmeli pazarlamanın modern biçimlerinden biri olarak kabul edilebilecek ilk örneklerden biri, 1886'da David H. McConnell tarafından kurulan Avon Products, Inc.'dir. McConnell, kadınların evlerinde ürünlerini satarak ek gelir elde etmelerine olanak tanıyarak, yönlendirmeli pazarlamanın temellerini atmıştır.

2. 1930'lar - Tuppervarelerin Başlangıcı: Earl Tupper, plastik saklama kapları olan Tupperware'yi 1940'larda geliştirdi. Ancak, Tupperware'in gerçek başarısı, 1950'lerdeki "Tupperware Partileri" ile geldi. Bu partiler, ev sahiplerinin arkadaşlarını toplamalarını ve Tupperware ürünlerini tanıtarak satış yapmalarını sağladı.

3. 1950'ler - Amway'in Kuruluşu: 1959'da Rich DeVos ve Jay Van Andel, evlerinden ürün satmaya başlayarak Amway'i kurdu. Amway, çeşitli ürünlerin doğrudan satışını yaparak yönlendirmeli pazarlamanın modern örneklerinden biri haline geldi.

4. 1990'lar - İnternetin Yaygınlaşması: İnternetin yaygınlaşması, yönlendirmeli pazarlamayı büyük ölçüde etkiledi. İnternet, işletmelerin ve bağlı kuruluşların ürünleri ve hizmetleri daha geniş bir kitleye tanıtmasını ve satış yapmasını sağladı.

5. 2000'ler - Sosyal Medyanın Yükselişi: Sosyal medyanın popülerlik kazanması, yönlendirmeli pazarlamayı daha da etkiledi. İşletmeler ve bağlı kuruluşlar, Facebook, Instagram, Twitter gibi platformlarda ürünleri tanıtarak ve paylaşarak müşterilere ulaşmaya başladılar.

Bugün, yönlendirmeli pazarlama dünya çapında birçok sektörde kullanılmakta ve çeşitli işletmeler tarafından benimsenmektedir. İnternet ve sosyal medya gibi dijital platformlar, bu taktiği daha erişilebilir ve etkili hale getirmiştir.

Influencer Anlamı ve Doğuşu

Modern anlamda influencer pazarlamasının kökenleri, sosyal medyanın yükselişiyle birlikte 2000'li yılların başlarına kadar gitmektedir. Bu nedenle, influencer pazarlamasının belirli bir kişiye veya figüre dayandırılması zordur çünkü bu kavram, birçok farklı bireyin etkisiyle evrilen bir olgudur.

Ancak, bazı erken örneklerden biri olarak, 2004 yılında başlayan ve günümüzde de devam eden bir fenomen olan YouTube'un etkisi gösterilebilir. YouTube, video içeriklerin kolayca paylaşılmasını sağlayarak birçok kişinin kendi takipçi kitlesini oluşturmasını mümkün kıldı. Özellikle, makyaj, moda, oyun ve eğlence gibi alanlarda içerik üreten kişiler, geniş kitlelere ulaşarak influencer pazarlamasının gelişimine öncülük etti.

Bununla birlikte, influencer pazarlamasının evrimindeki diğer önemli faktörler arasında blog yazarları, ünlü kişiler, sanatçılar ve diğer medya kişilikleri bulunmaktadır. Örneğin, blog yazarları, 2000'lerin başında blog platformları üzerinden takipçi kitlesi oluşturarak markalarla işbirlikleri yapmaya başladılar ve ürünleri tanıtarak etkili bir pazarlama yolu oluşturdular.

Sonuç olarak, influencer pazarlamasının kökenleri birçok farklı faktöre dayanmaktadır ve belirli bir ilk influencer belirlemek zor olabilir. Bunun yerine, bu pazarlama taktiğinin, sosyal medyanın ve dijital içerik platformlarının yükselişiyle birlikte doğal bir evrim süreci geçirdiğini söylemek daha doğru olacaktır.

Türkiye'de Influencer Olmak

Türkiye'de influencer olmak, son yıllarda oldukça popüler hale gelen bir hedef haline geldi. Sosyal medya platformlarının yaygınlaşması ve internet kullanımının artması ile birlikte, influencer'lar markalar ve hedef kitleler arasında önemli bir köprü görevi görmeye başladılar.

Etkili bir influencer olmak için:

1. Kendinize bir niş seçin: Herkesin her şeye hakim olması mümkün değildir. Bu nedenle, kendinizi rahat hissedeceğiniz ve bilgi sahibi olduğunuz bir alana odaklanmanız önemlidir. Moda, güzellik, seyahat, spor, teknoloji, oyun gibi birçok farklı niş arasından seçim yapabilirsiniz.

2. Kaliteli içerik üretin: Takipçilerinizin ilgisini çekecek ve onları etkileyecek içerikler üretmeniz gerekir. Bu, özgün ve yaratıcı içerikler üretmeniz gerektiği anlamına gelir. Fotoğraflarınız, videolarınız ve metinleriniz yüksek kalitede olmalı ve takipçilerinize değer katmalıdır.

3. Takipçilerinizle etkileşime girin: Takipçilerinizin yorumlarına ve mesajlarına yanıt vererek, onlarla sohbet ederek ve anketler düzenleyerek onlarla etkileşimde bulunmanız önemlidir. Bu sayede, takipçilerinizle daha güçlü bir bağ kurabilir ve onları daha da aktif hale getirebilirsiniz.

4. Düzenli olarak içerik paylaşın: Takipçilerinizin ilgisini sürekli canlı tutmak için düzenli olarak içerik paylaşmanız gerekir. Haftada en az 3-4 kez paylaşımda bulunmaya özen gösterin.

5. Doğru platformları kullanın: Hedef kitlenizin en çok kullandığı platformları kullanmanız önemlidir. Türkiye'de en yaygın kullanılan sosyal medya platformları Instagram, YouTube, TikTok ve Twitter'dır.

6. Sabırlı olun: Influencer olmak zaman ve emek ister. Bir gecede influencer olabileceğinizi beklemeyin. Düzenli ve disiplinli bir şekilde çalışarak, zamanla hedef kitlenizi oluşturabilir ve influencer olma yolunda ilerleyebilirsiniz.

Türkiye'deki Influencer Düzenlemeleri

Ticaret Bakanlığı, influencerların denetlenmesi ve eğitime tabi tutulması için yeni bir adım atmaya hazırlanıyor. Etkili bir iş birliğiyle, Özdenetim Kurulu ve Reklam Kurulu'nun katkılarıyla "Influencer Sertifika Programı Projesi" hayata geçirilecek.

Bu yeni proje sayesinde, sertifika sahibi influencerların reklam verenlere karşı sorumluluklarını yerine getirdiği konusunda bir güvence sağlanacak. Böylece, ticaret dünyasında güvenilirliği artırarak herkesin influencer olamayacağı bir standart belirlenmiş olacak.

Peki, influencer sertifikası nasıl alınacak ve influencer olma şartları neler? Ticaret Bakanlığı, 2024-2028 Stratejik Planı kapsamında bu konuda çalışmalarını tamamlamış durumda. "Influencer Sertifika Programı" adını taşıyan bu proje, sosyal medya fenomenlerini yakından ilgilendiriyor.

Yeni çalışma ile birlikte sertifika sahibi influencerların, reklam verenlere karşı sorumluluklarını yerine getirdiği bir güvence verilecek. Bu da, e-ticarette uygulanan "Güven Damgası" modeline benzer şekilde, sertifika sahibi influencerlara duyulan güveni artıracak.

Programa başvurular ve şartları henüz detaylı olarak açıklanmamış olsa da, influencer adaylarının bu yeni düzenlemeleri takip etmeleri ve gereksinimleri yerine getirmeleri önem taşıyor. Bu sayede, ticaret dünyasında güvenilir ve sorumlu bir influencer olma fırsatı yakalanabilir.

Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun'a dayanılarak hazırlanan ve sosyal medya etkileyicileri tarafından yapılan ticari reklam ve haksız ticari uygulamalara ilişkin yürütülen incelemelerde esas teşkil etmek üzere Reklam Kurulu'nun 4 Mayıs 2021'de yaptığı toplantısında ilke kararı olarak kabul edilen "Sosyal Medya Etkileyicileri Tarafından Yapılan Ticari Reklam ve Haksız Ticari Uygulamalar Hakkında Kılavuz"unu yayımlanmıştı.